W 1882 roku, w Nowym Jorku Thomas Edison uruchomił pierwszą miejską sieć elektryczną. Wtedy to po raz pierwszy przesłano na odległość 57 km prąd stały o napięciu 110V, wytworzony w prądnicach napędzanych tłokowymi maszynami parowymi. W 1883 roku powstały kolejne sieci: w Mediolanie i Petersburgu. W 1884 roku powstała sieć w Berlinie. Były to początki energetyki scentralizowanej.
W chwili obecnej, ponad sto lat później, obserwujemy odwrót od energetyki scentralizowanej w kierunku energetyki rozproszonej.
Energetyka rozproszona to jedna z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin elektroenergetyki w Europie. Stanowi alternatywę dla tradycyjnego modelu produkcji prądu – energetyki scentralizowanej. W systemie tradycyjnym energia jest produkowana przez niewielką ilość dużych źródeł energii i następnie przesyłana na duże odległości. W systemie energetyki rozproszonej, można powiedzieć, że jest dokładnie na odwrót – energia jest produkowana przez dużą ilość małych źródeł energii, która jest wykorzystywana lokalnie.
Czym jest energetyka rozproszona?
Energetyka rozproszona to system elektroenergetyczny oparty na wytwarzaniu energii elektrycznej oraz ciepła w obiektach małej skali, zlokalizowanych w sieciach rozdzielczych lub u odbiorców. Są to źródła wytwórcze i magazyny energii przeznaczone do użytku lokalnego i – w założeniu – zaspokajają potrzeby samego producenta. Przyłączone bezpośrednio lub pośrednio – przy wykorzystaniu instalacji gospodarstw domowych lub sieci przemysłowych – do systemu dystrybucyjnego, mogą przekazywać nadwyżki do lokalnych odbiorców.
W energetyce rozproszonej najczęściej wykorzystuje się źródła energii odnawialnej. Do sieci generacji rozproszonej należą zwykle prosumenci, kooperatywy energetyczne (np. społeczne farmy wiatrowe, których właścicielami mogą być rolnicy, inwestorzy, prywatne i publiczne przedsiębiorstwa) lub elektrownie komunalne.
Źródła energii w energetyce rozproszonej.
Energetyka rozproszona może wykorzystywać konwencjonalne źródła energii, takie jak węgiel, gaz ziemny czy ropa naftowa. Jest jednak głównie kojarzona z odnawialnymi źródłami energii. Postęp technologiczny, a co za tym idzie, spadek kosztów wytwarzania energii przez źródła odnawialne, sprzyja rozwojowi energetyki rozproszonej. Pozwala to na maksymalne wykorzystanie różnych surowców energetycznych, które są dostępne lokalnie.
Duże znaczenie mają również paliwa alternatywne. Odpady, których nie można poddać ponownemu przetworzeniu w sposób opłacalny i przyjazny dla środowiska, mogą stać się wartościowym i lokalnym źródłem energii. Paliwa można otrzymać z odpadów gumowych, tworzyw sztucznych, zużytego oleju i odpadów ropopochodnych, biomasy, odpadów drzewnych, odpadów z elektroniki.
Jakie są korzyści energetyki rozproszonej?
Energetyka rozproszona nazywana jest również energetyką obywatelską. Dywersyfikuje ona rynek, dzięki czemu proces wytwarzania prądu jest zróżnicowany i lepiej dopasowany do zasobów dostępnych na określonych obszarach.
Dzięki temu, że jest zlokalizowana blisko odbiorcy (lub nawet w domu odbiorcy) i ogranicza konieczność budowy kosztownych sieci wysokich napięć, daje większe możliwości w zakresie sterowania.
Przyczynia się do rozwoju lokalnej społeczności. Kreuje nowe miejsca pracy i zwiększa przychody mieszkańców. Rozwijają się przedsiębiorstwa wykonujące, montujące i serwisujące instalacje. Nadwyżkę wyprodukowanej energii można sprzedać do sieci.
Bezpieczeństwo energetyczne
Energetyka rozproszona zapewnia bezpieczeństwo energetyczne w większym stopniu niż energetyka scentralizowana. Awaria dużego bloku jest bardziej prawdopodobna niż awaria setek małych wytwórców.
Ponadto, rozwój energetyki rozproszonej dywersyfikuje paliwa do wytwarzania energii. Wykorzystuje lokalne źródła energii, którymi mogą być również energia słoneczna i wiatrowa, co zwiększa bezpieczeństwo dostaw w skali lokalnej oraz zmniejsza straty przesyłowe.
Ponieważ energetyka rozproszona opiera się głównie na odnawialnych źródłach, przyczynia się do czystszego środowiska.
Podsumowując…
Energetyka rozproszona sprzyja zrównoważonemu rozwojowi. Jest uzupełnieniem dostaw energii na obszarach mniej zurbanizowanych i obszarach wiejskich. Stanowi wsparcie dla opóźnionych technologicznie i ekonomicznie regionów, zmniejsza ubóstwo energetyczne.
W odpowiednio skonstruowanym systemie dotacji publicznych oraz systemie podatkowym na energetyce rozproszonej zyskują wszyscy: i sprzedawcy energii, i drobni producenci.
Źródła: