Inteligentny licznik energii elektrycznej lub licznik zdalnego odczytu jest urządzeniem pomiarowym zastępującym tradycyjny licznik energii elektrycznej. Jest on elementem systemu pomiarowego, który tworzą system zdalnego odczytu, liczniki zdalnego odczytu wraz z niezbędna infrastruktura techniczna, pozwalająca na skomunikowane licznika zdalnego odczytu z systemem zdalnego odczytu przy wykorzystaniu łączności elektronicznej.

Licznik mierzy ilość energii elektrycznej czynnej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej i pobranej z tej sieci, mierzy ilość energii biernej. Te funkcje licznika pozwalają na jego użycie również w punktach poboru energii odbiorców energii będących prosumentami.

Dodatkowo licznik energii elektrycznej rejestruje parametry związane z jakością energii elektrycznej (tzw. wskaźniki jakości energii elektrycznej) pozwalające ocenić, czy w miejscu zabudowy licznika zachowana jest odpowiednia jakość energii elektrycznej.

Licznik zdalnego odczytu umożliwia dwukierunkową komunikację z systemem zdalnego odczytu operatora systemu dystrybucyjnego, na potrzeby sterowania nim, zdalnego włączania i wyłączania zasilania, zdalnej zmiany taryfy na wniosek odbiorcy, wykonywania odczytów na potrzeby prowadzenia ruchu sieci dystrybucyjnej. Licznik zdalnego odczytu umożliwia operatorowi systemu dystrybucyjnego uzyskiwanie odczytów w sposób zdalny, bez konieczności wysyłania inkasenta do odbiorcy. Dodatkowo licznik umożliwia odbiorcy udział w dedykowanych programach dotyczących ograniczenia mocy pobieranej przez odbiorcę, tzw. programy DSR (ang. Demand Side Response) i DSM (ang. Demand Side Management), poprzez posiadanie funkcjonalności strażnika mocy i elementu wyłączającego zasilanie po przekroczeniu mocy dopuszczalnej przez odbiorcę.

Licznik zdalnego odczytu zapewnia klientowi i każdej osobie trzeciej wyznaczonej przez klienta dostęp do bezpośrednich odczytów licznika, w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Dostęp ten jest wykonany przez znormalizowany interfejs lub przez zdalny dostęp, w sposób łatwy i bezpieczny, przez zastosowanie algorytmów szyfrowanej komunikacji, bez dodatkowych kosztów. Umożliwia to klientowi skomunikowanie licznika zdalnego odczytu z urządzeniami odbiorcy w gospodarstwie domowym, monitorowanie zużycia energii i podejmowanie działań w kierunku osiągnięcia oszczędności energii w gospodarstwie domowym.

Zdalny odczyt to również możliwość oferowania klientowi przez sprzedawców energii umów z dynamicznymi cenami energii elektrycznej. Umowy te pozwalają klientowi dostosowywać swoje zużycie do sygnałów cenowych wysyłanych przez sprzedawcę, co umożliwi odbiorcy osiągnięcie wymiernych korzyści finansowych.

Licznik zdalnego odczytu zapewnia bezpieczne przesyłanie danych pomiarowych, wprowadzone rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa inteligentnych systemów opomiarowania i wymiany danych są zgodne ze stosownymi przepisami unijnymi dotyczącymi bezpieczeństwa.

W Polsce rozpoczyna się masowa instalacja liczników inteligentnych. Do 2028 roku, co najmniej 80% łącznej liczby punktów poboru energii powinno posiadać licznik inteligentny, a do 4 lipca 2031 roku – 100 % punktów poboru energii.

28.03.2022
dr inż. Mariusz Jurczyk