CSIRE – Centralny System Informacji Rynku Energii

System informacyjny służący do przetwarzania informacji rynku energii na potrzeby realizacji procesów rynku energii oraz wymiany informacji pomiędzy użytkownikami systemu elektroenergetycznego. W systemie będą gromadzone oraz przetwarzane informacje i dane pomiarowe z zainstalowanych inteligentnych liczników, m.in. dane niezbędne do szybkiej zmiany sprzedawcy energii elektrycznej lub rozliczeń za jej sprzedaż i dostarczanie. Dane te będą wyłączną podstawą do zawierania umów na sprzedaż energii oraz rozliczeń między uczestnikami rynku detalicznego energii. Systemy poszczególnych Operatorów Sieci Dystrybucyjnych, które często działają w różnych standardach, zostaną zastąpione przez jeden system - CSIRE.

Energetyka prosumencka

Energetyka prosumencka polega na wytwarzaniu energii przez mikoproducentów, dla których nie stanowi to ich podstawowej działalności gospodarczej. Przykładem może być energia elektryczna wytwarzana z mikroinstalacji fotowoltaicznej, produkowana głównie na użytek własny, której nadwyżki są przekazywane do sieci.

Energetyka rozproszona

Energetyka rozproszona oznacza wytwarzanie energii przez małe jednostki lub obiekty produkujące dla użytku lokalnego. Nie są to jednostki energetyki zawodowej – własnością prywatną lub spółdzielczą. Jednostki generacji rozproszonej są przyłączone do sieci rozdzielczych średniego i niskiego napięcia. Często produkują energię ze źródeł odnawialnych.

Inteligentny licznik energii elektrycznej

Inteligentny licznik energii elektrycznej, inaczej licznik zdalnego odczytu (LZO), to elektroniczne urządzenie pomiarowe wyposażone w zaawansowane funkcje przesyłania danych. Zgodnie z ustawą Prawo energetyczne liczniki te zastąpią tradycyjne urządzenie pomiarowe. Do najważniejszych funkcji LZO należą: • rejestrowanie danych pomiarowych dotyczących energii elektrycznej – pobranej i wprowadzonej w punkcie poboru energii – zsumowanych do okresów 15 m inutowych • przesyłanie danych rejestrowanych przez liczniki do centralnego systemu informatycznego • pomiar energii zarówno zużytej jak i wprowadzanej do sieci przez użytkownika (w przypadku prosumentów lub posiadaczy magazynów energii) • monitorowanie jakości dostarczanej energii • automatyczne rejestrowanie zdarzeń, takich jak przerwa w dostawie, zaburzenie napięcia, otwarcie obudowy licznika czy zdalna ingerencja w ustawienia licznika • wydawanie zdalnych poleceń do licznika, na przykład dotyczących zmiany grupy taryfowej • możliwość zdalnej konfiguracji licznika

Magazyn energii elektrycznej

Magazyn energii elektrycznej to instalacja umożliwiająca magazynowanie energii elektrycznej i wprowadzenie jej do sieci elektroenergetycznej. Magazyny są szczególnie potrzebne w czasie nadwyżek produkcji energii (w szczególności OZE – których działanie zależnych od pogody), aby ją „przechowywać” oraz gdy brakuje energii w systemie, aby ją wprowadzić z magazynu do sieci. Obecnie wśród prosumentów najbardziej rozpowszechnione są akumulatory litowo-jonowe, stosowane również w bateriach telefonów komórkowych czy samochodach i hulajnogach elektrycznych.

Model energetyki dwukierunkowej

Model energetyki dwukierunkowej to model, w którym energia przesyłana jest od wytwórców do odbiorców, a jednocześnie nadwyżki wyprodukowane przez odbiorców – którzy są prosumentami i korzystają z własnych źródeł energii – mogą być wprowadzane do sieci.

Model energetyki jednokierunkowej

Model energetyki jednokierunkowej, to „tradycyjny” model dystrybucji energii elektrycznej. W modelu tym energia przesyłana jest od wytwórców przyłączonych do wysokiego napięcia, poprzez sieci średniego napięcia, do odbiorców końcowych przyłączonych do niskiego napięcia. Część odbiorców, których zapotrzebowanie wymaga wyższego poziomu mocy przyłączona jest do sieci średniego napięcia.

Nieodnawialne źródła energii

Nieodnawialne źródła energii, to wyczerpywalne źródło energii, a jego odnawianie trwa nawet kilkaset milionów lat. Takim źródłem energii jest węgiel kamienny i brunatny, gaz ziemny oraz ropa naftowa.

OIRE – Operator Informacji Rynku Energii.ergii.

Podmiot odpowiedzialny za zarządzanie i administrowanie centralnym systemem informacji rynku energii oraz przetwarzanie zgromadzonych w nim informacji na potrzeby realizacji procesów rynku energii. Celem działalności OIRE jest utworzenie i nadzorowanie Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE). Zgodnie z ustawą – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385, 1723, 2127, 2243) do pełnienia funkcji Operatora Informacji Rynku Energii (OIRE) zostały wyznaczone Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE S.A.).

OSD – Operator Systemu Dystrybucyjnego

Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie dystrybucyjnym elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację i remonty sieci dystrybucyjnej oraz jej niezbędną rozbudowę, w tym połączeń z innymi systemami gazowymi albo innymi systemami elektroenergetycznymi. W Polsce działa prawei 200 OSD, w tym pięciu dużych: RWE Stoen Operator Sp. z o.o., PGE Dystrybucja SA, Enea Operator Sp. z o.o., Tauron Dystrybucja SA oraz Energa-Operator SA. Każdy operator ma przypisany określony obszar działania. Odbiorca jest przypisany wyłącznie do jednego operatora systemu dystrybucyjnego odpowiedniego dla jego lokalizacji.

OSP – Operator systemu przesyłowego

Przedsiębiorstwo energetyczne, które zajmuje się przesyłaniem energii elektrycznej i jest odpowiedzialne za ruch sieciowy w elektroenergetycznym systemie przesyłowym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi. Rolę OSP pełnią Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., a jego funkcjonowanie reguluje Prawo energetyczne, ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r.

OZE – odnawialne źródła energii.

Odnawialne, czyli takie, z których długotrwałe korzystanie nie wiąże się z ich degradacją czy deficytem, ponieważ ich odnawianie następuje w krótkim czasie. Do odnawialnych źródeł energii zaliczamy: energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów.

Prosument

Prosument to połączenie dwóch wyrazów “producent” oraz „konsument”, czyli ten kto jednocześnie coś produkuje i konsumuje. W energetyce, słowo prosument oznacza wytwórcę energii elektrycznej na własne potrzeby, której ewentualne nadwyżki mogą zostać wprowadzone do sieci. Energia ta zwykle pochodzi z odnawialnych źródeł. Prosument nie musi być przedsiębiorcą, może to być, np. właściciel domu jednorodzinnego, który zamontuje na swoim dachu mikroinstalację fotowoltaiczną na własne potrzeby.

PSE S.A. – Polskie Sieci Energetyczne S.A.

Polskie Sieci Energetyczne S.A. to operator systemu przesyłowego, zajmujący się świadczeniem usług przesyłania energii elektrycznej, przy zachowaniu wymaganych kryteriów bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE). Główne cele działalności PSE S.A. to: zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego jako części wspólnego, europejskiego systemu elektroenergetycznego, z uwzględnieniem wymogów pracy synchronicznej i połączeń asynchronicznych; zapewnienie niezbędnego rozwoju krajowej sieci przesyłowej oraz połączeń transgranicznych; udostępnianie na zasadach rynkowych zdolności przesyłowych dla realizacji wymiany transgranicznej; tworzenie infrastruktury technicznej dla działania krajowego hurtowego rynku energii elektrycznej. Najważniejsze krajowe uwarunkowania prawne działalności PSE S.A. jako operatora systemu przesyłowego wynikają z art. 9c ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385, 1723, 2127, 2243) Krajowy System elektroenergetyczny (KSE), to urządzenia do wytwarzania, przesyłu i rozdziału energii, które są ze sobą powiązane i tworzą sieć zapewniającą bezpieczeństwo elektroenergetyczne Polski. Dostarczenie energii elektrycznej do gospodarstw domowych jest możliwe dzięki właściwemu funkcjonowaniu rozległego systemu przesyłu energii, czyli systemu stacji i linii elektroenergetycznych o różnych napięciach.

Smart grid

Smart grid to inteligentna sieć elektroenergetyczna oraz powiązane z nią wszelkie technologie informatyczno-telekomunikacyjne, które integrują działania wytwórców, dystrybutorów, sprzedawców i odbiorców energii elektrycznej. Dzięki zaadaptowanym algorytmom inteligentne sieci energetyczne mogą optymalizować proces użytkowania i dostarczania energii elektrycznej na podstawie zmieniających się czynników zewnętrznych (takich jak zmienność produkcji OZE czy awarie) lub wewnętrznych (np.: zmiany preferencji odbiorców), umożliwiają integrację rozproszonych źródeł energii.

Standard GS1 (GSRN)

Standard GS1 (GSRN) to system służący do identyfikacji produktów, jednostek logistycznych, lokalizacji, aktywów i usług. Ułatwia on integrację procesów i zarządzanie łańcuchami dostaw. Standardy GS1 definiują unikalne numery identyfikacyjne zwane kluczami indentyfikacyjnymi GS1.

URE – Urząd Regulacji Energetyki

Centralny organ administracji rządowej do spraw regulacji gospodarki paliwami i energią oraz promowania konkurencji. Urząd ten obsługuje Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, który jest centralnym organem administracji państwowej (rządowej), działającym na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r - Prawo energetyczne.